Niełatwe wybory

6/52  Liście dębu  Zbigniew Nienacki

Zbigniew Nienacki znany jest przede wszystkim jako autor książek dla młodzieży, głównie cyklu przygód „Pana Samochodzika”. Spod jego pióra wyszły również świetne powieści dla dorosłych, między innymi „Wielki las”, „Raz w roku z Skiroławkach” i według mnie najlepsza „Dagome iudex”.

Łęgy Chłopskie to niewielka wieś w centralnej Polsce. Marcin i Michał to przyjaciele, którzy wychowywali się razem. Wybuch II wojny światowej zmienił ich życie zmuszając do niełatwych wyborów. Obaj podjęli walkę z okupantem. Michał w AK, Marcin w AL. Książka opowiada o ich losach w ostatnich latach wojny i w pierwszym roku po wojnie. Walczyli z jednym wrogiem, lecz po dwóch stronach barykady. Ich losy przeplatały się, zmuszając do wartościowania podjętych decyzji. Chociaż każdy z nich nie wątpił w słuszność podjętej decyzji, która ze stron walczy w słusznej sprawie, wątpliwości co dalej? cały czas ich nie opuszczały.

Nienacki pisał tę książkę w latach 1960-1965, a więc już po „odwilży”, echa tamtych lat są wciąż żywe. Mimo okrucieństw jakie niesie ze sobą każda wojna, w powieści nie drastycznych opisów. Poznajemy Michała i Marcina jako młodych chłopców skazanych na trudne wybory, pragnących normalnie żyć, każdy w swojej wolnej Polsce.

Czytałam „Liście dębu” prawie 50 lat od ich napisania. Urzekł mnie styl i język powieści. Troszkę archaiczny, sentymentalny, taki historyczny. Nic nie jest czarne, ani białe. Nie jest również szare, ani kolorowe. Jest prawdziwe.

„Polska to właśnie taki stary, potężny dąb. A my, jej synowie, jesteśmy jak te liście. Poprzez nas drzewo oddycha i żyje, i poprzez swoje liście odradza się. Póki dąb rodzi liście, dopóty nie zginie”